مطالعه ی این مقاله به همه ی علاقمندان یوگا ، تمرین کنندگان یوگا و مربیانی آموزش یوگا توصیه می شود

یوگا برای دوشاها

کلمه "یوگا" به معنای اتحاد است و ماهیت یوگا برای متحد کردن با طبیعت واقعی شما است. موضوع مهم و مرکزی در یوگا مانند آیورودا ، بازگشت انسان به سلامتی از طریق روشهای طبیعی است. در این مورد یوگا و آیورودا هر دو موضوعات مشتری دارند. یوگا برای همه افراد عالی است در هر سن و موقعیتی زیرا دارای تنوعی از سبک‌ها و حالت‌های مختلف است که هر کسی می‌تواند بر حسب شرایط و وضعیت خود ، یکی از آنها را انتخاب کند.

یوگا به ما طیف وسیعی از حرکات و ژست را ارائه می‌دهد که هر کس می‌تواند آنها را بر حسب نیاز خود تغییر داده و اجرا کند. یوگا چیزی نیست که ما انجام دهیم بلکه یوگا یک سبک زندگی است.
یوگا معمولا از آساناها (asanas) یا حالات بدنی تشکیل شده که این حالت‌های فیزیکی به تقویت بدن، کشش عضلات و استقامت بدن کمک می‌کنند. این یک امر حیاتی است. همچنین یوگا می‌تواند آرامش ذهن، حس خلاقیت و ارتباط را برای تمرین کننده خود به ارمغان آورد.

به عنوان یک معلم یوگا، مردم اغلب می‌پرسند: "چقدر طول می‌کشد تا یوگا را بیاموزیم؟" یا "چطور بتوانیم این قدر بدنی انعطاف‌پذیرداشته باشیم؟" 

باید اعتراف کنم که کسب مهارت در یوگا و انعطاف بدنی بستگی به این دارد که تمرین کننده آن تا چه اندازه به صورت منظم و مداوم یوگا تمرین کند. البته انعطاف بدنی در افراد مختلف مسلمت متفاوت می باشد و بستگی به سیستم بدن آنها نیز دارد اما تمرین یوگا برای هر کسی به مرور زمان استقامت و انعطاف بدنی به ارمغان خواهد آورد اما مقایسه توانایی و انعطاف بدنی خود با دیگران مسلما کاری اشتباه است.

یوگا سفری به درون است و از یوگا و آیورودا (Ayurveda ) به عنوان ابزاری برای سالم نگه داشتن بدن و ذهن سالم استفاده کنید. یوگا و آیورودا به ما کمک می‌کنند تا بتوانیم با چالاکی و مهارت بیشتری در جهان حرکت کنیم.

اگر شما به تازگی با یوگا آشنا شده اید ، لطفا توجه داشته باشید که یوگا هیچ وابستگی مذهبی با مذاهب مختلف ندارد و برای تمرین آن نیازی نیست که به مذهبی وابسته باشید یا سیستم اعتقادی خاصی داشته باشید. یوگا و آیورودا مانند جعبه ابزاری هستند که شامل روشی آزاد و طبیعی برای رسیدن به تعادل و سلامتی ذهنی و بدنی است . جعبه ‌ابزار ما همچون صندوق گنج از ایده‌ها، برنامه‌های کاربردی و ضروری است که به ما کمک می‌کند احساس خوب و عملکرد خوبی داشته باشیم.

شیوه ها و سبک های یوگا

ممکن است وقتی شما یک وب سایت یوگا را چک می‌کنید و یا دراولین کلاس یوگا قدم می گذارید ، با کلماتی خارجی مثل namaste، vinyasa، hatha، Yin و ... روبرو شده و کمی دچار گیجی شوید!

در زیر توضیح مختصری از سبک‌های متداول یوگا آورده ام تا کمی بیشتر با سبک های مختلف یوگا آشنا شوید:

هاتا یوگا (Hatha Yoga)

هاتا یوگا فرم اصلی یوگا است که شاما آساناها یا همان حرکات فیزیکی است. هاتا به معنای ماه و خورشید است و متعادل کننده ویژگیهای زنانه و مردانه در ما می باشد. در آیورودا بیشتر از این سبک یوگا برای درمان اختلالهای جسمی و روانی ر فرد استفاده می شود. تمرین این حرکات موجب تقویت و انعطاف بیشتر عضلانی بدن می شود.

کلاس ‌هاتا یوگا، عبارت است از یک سری وضعیت‌های استاتیک دائما در حال تغییر. از نقطه نظر شخصی من، سریع‌ترین راه برای ایجاد قدرت و انعطاف پذیری است. همانطور که شما وضعیت‌ها و آناتومی بدن را یاد می‌گیرید، تمرکز، بیشتر روی قرار دادن بدنتان در یک هم ترازی برای ایجاد قدرت و انعطاف پذیری بدون ایجاد خطر است، و کمتر به حرکت سریع توجه دارد.

سبک هاتا یوگا به ویژه برای افرادی که تازه با یوگا آشنا شده اند و مایل هستند تا بعد از هر جلسه تمرین آن یک حس خوب را تجربه کنند توصیه مناسبی است

وینیاسا یوگا (Vinyasa Yoga)

وینیاسا به معنای شیوه ای خاص است. برای کسی که در این کلاس شرکت می کند ، تمرین آن یک کلاس سرگرم کننده خواهد بود. کلاس وینیاسا بیشتر شبیه به یک کلاس رقص است که حرکات یوگا در آن به شکلی سریع انجام می شود. ینیاسا به معنی تنفس برای حرکت است و شما یاد خواهید گرفت که چطور در حال حرکت نفس بکشید، که برای سلامت و قدرت عضله و استخوان شما بسیار ارزشمند باشد.

یوگا پایدار (Gentle/Basic Yoga)

این سبک برای مبتدیان طراحی شده‌ است. کلاس‌ها به طور کامل، آهسته و توصیفی هستند. تازه واردها و حرفه ای ها همگی از این کلاس بهره‌مند خواهند شد. این کلاس‌ها، فضایی امن و حامی برای کسانی فراهم می‌کنند که به یوگای جدید نیاز دارند و یک محیط عالی برای افراد حرفه‌ای تجربه شده که خواهان تقویت بیشتر بنیان خود هستند.

یین یوگا (Yin/Restorative Yoga)

این یوگا برای تمام گروه‌های سنی مناسب است، از ویژگیهای برجسته این سبک یوگا، کاهش درد بدن و کوتاه کردن زمان بهبودی عضلات است. سه واژه: یوگای ترمیمی، ملایم، و یین، اغلب مانند هم هستند، اگرچه برخی تفاوت‌های جزئی، بین آنها وجود دارد.

یوگای یین، اساسا روی زمین و بدون خم کردن عضلات انجام می‌شود. این یوگا، یک روش بسیار علمی برای مراقبت از بدن است. هنگامیکه عضلات خم نمی‌شوند اما به آرامی به مدت ۳ تا ۸ دقیقه کشیده می‌شوند، بافت همبندی که عضلات را می‌پوشاند (به نام فاسیا) نرم و شل می‌شود، و اجازه می‌دهد که انعطاف پذیری افزایش یابد. ثابت شده که یوگای ترمیمی به بی‌خوابی، افسردگی، بهبود آسیب دیدگی، فیبرومیالژیا و استرس کمک می‌کند.

واژه های "یین" و "یانگ" مفاهیمی از پزشکی چینی هستند و در آیورودا نیز از آنها استفاده می شود. " یین "بهترین عامل تعادلی برای" یانگ " است. یانگ جنبه دیگری از زندگی است، یین نمایی از زندگی است. با این وجود، یین برای هر کسی مناسب و روشی درمانی است.

یوگای داغ (Power/Hot Yoga)

این نوع یوگا، اغلب با یوگای بیکرام اشتباه گرفته می‌شود، اما معمولا متغیری از وضعیت‌های بیکرام است. دلیلش این است که بیکرام، ترتیب حرکاتش را کپی رایت کرده است. می‌توانید مطمئن باشید که در محیط داغی تمرین خواهید کرد. یوگای داغ باعث می‌شود که افراد انعطاف ناپذیر، احساس انعطاف پذیری بیشتری کنند زیرا عضلات آنها گرم است. این سبک معمولا سخت و قدرتی است اما اگر شما یک ورزشکار هستید حتما از این سبک لذت خواهید برد. البته این سبک چندان به افرادی که دوشای غالب در بدن آنها دوشای پیتا می باشد (به ویژه در فصول گرم) توصیه نمی شود

آشتانگا یوگا (Ashtanga Yoga)

این سبک یوگا برای رسیدن به استقامت، قدرت، انعطاف‌پذیری و تعادل طراحی شده‌است. این سبک از یوگا مجموعه‌ای از چند حرکت پشت سر هم می‌باشد. در واقع ۵ حرکت پشت سر هم و پیچ و تاب خوردن دارد که هر کدام بعد از دیگری انجام می‌شوند. «پاتابی جویس» پدر یوگای آشتانگا بود و امروزه، افرادی که از او درس گرفته اند، آموخته‌هایشان را به بقیه افراد یاد می‌دهند. این سبک می‌تواند به مدیتیشن در حال حرکت تبدیل شود.

بیکرام یوگا (Bikram Yoga)

این یوگا توسط فردی به نام بیکرام ایجاد شد، و مجموعه‌ای از بیست و شش وضعیت بدنی است که در یک اتاق گرم انجام می‌شود.

کُندالینی یوگا (Kundalini Yoga)

در این سبک از حالت‌های یوگا استفاده می‌شود، تنفس، مدیتیشن و آواز خواندن برای بیدار کردن انرژی کندالینی که در ستون فقرات جای گرفته است. این عمل به سیستم عصبی، غدد، و چاکراها (chakras ) دسترسی دارد. برخی افراد حرفه‌ای از این سبک با نام "یوگا آگاهی" نام می برند.

در سبک‌های مختلف یوگا، تنوع زیادی وجود دارد. یوگا یک آهنگ یک روزه نیست. لطفا آن را آزمایش کنید. کلاس های مختلف و فیلم‌های مختلفی از آن را امتحان کنید تا اینکه بفهمید کدام سبک برای شما مناسب تر است. ممکن است متوجه شوید که شما به سمت یک معلم خصوصی بیشتر از یک سبک خاص جذب می‌شوید. اگر معلم شما مطلع باشد، می‌تواند با ارائه تغییرات و تنظیمات، تقریبا هر گونه سبکی از یوگا را برای شما خوشایند کند.

هدف و انرژی معلم تجربه شما را خوش رنگ تر خواهد کرد؛ پیدا کردن فردی که با آن طنین‌انداز شود، به تجربه شما طعم خواهد بخشید.

یوگا به سادگی کشش نیست، و شما می‌توانید بوسیله‌ی انواع مختلف یوگا که در بالا فهرست کرده ایم، متوجه شوید که هزاران سال اکتشاف درباره‌ی ذهن و بدن انسان انجام شده تا یوگا به شکل امروزی‌اش در آید. بعضی از مردم در تمام عمرشان، فقط یک نوع یوگا انجام می‌دهند و بعضی هم انواع مختلف یوگا را امتحان می‌کنند. بعضی از افراد، یک مربی یوگا پیدا کرده و از او پیروی می‌کنند.

به خاطر داشته باشید اینکه اولین کلاس یوگایتان را دوست ندارید، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. شاید در یک کلاس با سرعت کم تمرین می‌کنید، در حالیکه به دنبال یک کلاس تند هستید. شاید با شخصیت مربی‌تان، ایجاد ارتباط نکرده‌اید یا بنظرتان آزاردهنده است. به یاد دارم سال‌ها طول کشید تا بتوانم مربیان مورد علاقه‌ام را پیدا کنم و بخواهم از آنها یوگا یاد بگیرم.

یوگا یک ابزار شگفت‌انگیز است که می‌توانید برای جلوگیری از بیمار شدن و آسیب دیدگی‌تان از آن استفاده کنید. یوگا به شما توانایی می‌دهد که از حداکثر انرژی موجود در بدنتان استفاده کنید

" تن ، کمان است، آسانا ، تیر و روح هدف است."

(B.K.S. Iyengar)

بهترین یوگا برای هر دوشا کدام است؟

دوشای واتا:

مرکز استقرار و فرماندهی دوشای واتا در بدن در ناحیه لگن و روده بزرگ می باشد از این رو آساناهایی که در قسمت لگن حاصره و قولون فشار می آورند برای تعادل این دوشا مناسب تر هستند. همچنین لازم است آساناها با تنفس آهسته ، منظم و عمیق انجام شوند

آساناهایی که بر روی قسمت پایینی شکم فشار وارد می کنند و یا نقطه تمرکز و تعادل آنها در این ناحیه می باشد.

آساناهای تعادلی که تمرکز را افزایش می دهند و پرانا را در بدن حرکت داده و ظریف تر و روان تر می نمایند

مانند آساناهای: لوتوس، خمیدگی به طرف عقب، گاوآهن، ملخ، کبرا، حرکت زانوها بر روی سینه، ایستادن روی سر

دوشای پیتا:

مرکز استقرار و فرماندهی دوشای پیتا در ناحیه شکم و روده کوچک است از این رو آساناهایی که بر قسمت های اطراف ناف اثر بگذارند و کارائی و حرارت معده (آگنی) را افزایش دهند و هضم بهتر و قویتر را تحریک کنند و همچنین آساناهایی که کبد ، طحال و روده کوچک را تحریک نمایند برای تعادل این دوشا مفیدتر می باشند

مانند آساناهای: لوتوس مخفی، کمان، ماهی، ایستادن روی شانه ها و تنفس شیتالی

دوشای کافا:

مرکز استقرار و فرماندهی دوشای کافا در ناحیه سینه می باشد از این رو آساناهایی که روی سینه ، معده و نقاط سر کار کند و نیرو و انرژی را به این جایگاه حرکت دهد و همچنین آساناهایی که قدرت بخشی و انعطاف پذیری بیشتری را برای بدن به ارمغان آورد و چربی های اضافی را در بدن کاهش دهد برای تعادل این دوشا مفیدتر می باشند

مانند آساناهای: چرخش ستون فقرات، قایق، شیر، زانو سر، درخت و چرخ نیمه

(( برای درک بهتر و آموزش آساناها از یک مربی کارآزموده یوگا بهره ببرید ))

نکته مهم:

بسیاری از حالت‌های یوگا برای همه خوب هستند، البته تا زمانی که این کار به حد افراط انجام نشود. هرگز نباید در تمرین یوگا به خود فشار اضافی وارد کرد زیرا در اینصورت تاثیر عکس خواهد داشت.

برای اهداف درمانی در یوگا، یا برای ایجاد یک حس شادمانی در زندگی، هیچ‌ کس لازم نیست بتواند پای خود را پشت سر خود نگه دارد. این کار هرگز به معنای رسیدن به حد تکامل یوگا و برخورداری از بیشترین تاثیرات مثبت در یوگا نمی باشد. مهم ترین عامل موفقیت در تمرینات یوگا ، استمرار و نظم در انجام تمرینهای آن می باشد و اصلا سطح تمرین (مبتدی یا پیشرفته) مهم نیست.

اگر تمرین یوگا به صورت طبیعی و با توجه به میزان توانایی فرد انجام شود ، به مرور زمان هر کسی در خود شاهد پیشرفت های بسیاری در سطح ذهنی و جسمی خواهد بود

در تمرین یوگا به یاد داشته باشید که استمرار ، نظم و تعادل کلید رسیدن به موفقیت است

 توصیه آخر:

به همه ی علاقمندان و تمرین کنندگان یوگا توصیه می شود ، به منظور بهره بردن از حداکثر تاثیرات مثبت و مفید حرکات یوگا ، بهتر است در ابتدا نوع دوشای غالب در بدن خود را شناسایی کرده و سپس با توجه به آن ، آساناهایی از یوگا که برای کنترل و به تعادل رسیدن دوشاهای بدن خود مفیدتر و مناسب تر هستند را در جلسات تمرینی یوگای خود قرار داده و آنها را بیشتر تکرار کنید. با این روش در طول زمان تاثیراتی که از یوگا در سطح ذهنی و بدنی خود شاهد خواهید بود بسیار فراتر از تصورتان خواهد بود

این نکته قابل توجه مربیان گرامی که در زمینه آموزش یوگا فعالیت می کنند نیز میباشد. در صورتی که به هنرجویان خود در کلاس ها و دوره های آموزش یوگا ، آساناهایی که مناسب تر و متعادل کننده دوشاها می باشند را با توجه به نوع دوشای غالب در بدن هر یک از هنرجویان ، انتخاب کرده ، و تکرار بیشتر آنها را به ایشان توصیه نمایند ، مسلما آنها از تاثیرات مثبت و مفیدتر تمرین یوگا ، بهره مندی بیشتر خواهند داشت

 مطالب مفید پیشنهادی:

• ویژگی افراد واتایی
• 5 نشانه هشدار درباره چاکراها
• کتاب صوتی غلبه بر عادت های مزاحم
• پرسشنامه تعيين دوشا در آيورودا