مقدمه ای بروضعیت های یوگا (آسانا)
پتانجلی در سوترا"وضعیت های یوگا"را قرار گرفتن در وضعیت استوار و راحت معنی کرده است. برحسب این تعریف آساناها برای بالا بردن توانایی بدن جهت نشستن در یک وضعیت ثابت و استواری ,به مدت زیاد تمرین می شوند ,ظرفیتی که افزایش آن برای مراقبه لازم است. راجایوگا نیز وضعیت های یوگا را برای رسیدن به توانایی لازم برای نشستن در یک حالت ثابت و استوار تعریف کرده است. هاتایوگا هدف از آساناها را قرار گرفتن در یک وضعیت ثابت و استواربرای باز کردن کانالهای انتقال انرژی و مراکز روانی می داند.
هات یوگیست ها دریافته اند که کنترل بدن که در پی انجام تمرینات بدست می آید پرتوجو را در کنترل ذهن و انرژی توانا می سازد .به عبارت دیگر آساناها سبب می شوند که ذهن کنترل شود و انسان به آگاهی بالاتر برسد. ایجاد یک ساختار متعادل برای هماهنگی بدن, تنفس و ذهن و حالت های بالا لازم است, به این دلیل تمرین آساناها در متون ها تا یوگا مانند "هاتا یوگا پرادی پیکا" مقدم بر مراحل اولی یوگا معرفی شده اند.
در متون مقدس ذکر شده آساناهای یوگا شامل 8400000 حرکت است که اشاره به عبور از مراحل تولد و مرگ دارد و در هر هویتی از آن عبور کرده و این امر به نام چرخه تولد و مرگ خوانده شده است. این آساناها اشاره مجدد است به پیشرفت تدریجی ساده ترین و ضع حیات تا تکامل وجود مقام انسانی. این تعداد آساناها به وسیله ریشی ها و یوگی ها در طی قرون متمادی تقلیل داده شده اند تا اینکه امروز به رقمی کمتر از صد رسیده است.هر فردی می تواند با تمریناتش جریان کارما را متوقف کند و مرحله به مرحله تکامل یابد. از میان این حرکات تنها 84 حرکت اصلی و مفید تشخیص داده شده اند.
اکثر آساناهایی برگرفته شده از رسوم و عادات حیوانات است.ریشی های مقدس با مطالعه عمیق روی حیوانات دریافتند که آنها در یک هماهنگی با محیط خود زندگی می کنند.آنها متوجه شدند حرکات و وضعیت هایی که حیوانات به خود می گیرند تاثیر شگفت انگیزی روی هورمونها و دستگاه تولید مثل دارد. به عنوان مثال با تقلید از حرکات خرگوش در تمرین"شاشانگ آسانا يا همان وضعيت خرگوش"افزایش آدرنالین خود را که مسئول مکانیزم دفاعی است,ملاحظه کردند. از این رو سعی کردند که برای تندرستی انسان از حرکات طبیعی و خودبخودی حیوانات تقلید کنند.
جسم و ذهن از یکدیگر جدایی ناپذیرند. بین اعمال و ذهن ما رابطه مستقیم وجود دارد. بدن شکل ناویژه ذهن است.تمرین یوگا این دو بدن ویژه و ناویژه را هماهنگ می کند.این دو بدن جایگاه اصلی تنش ها و عقده ها هستند.هر عقده روانی یک مطابقت فیزیکی با عقده های عضلانی دارد.به عبارت دیگر تنش های روانی و عضلانی نسبت به هم تاثیر متقابل دارند.
هدف آساناها رها کردن این عقده هاست.آساناها با متعادل کردن آنها در یک سطح فیزیکی, اختلالات روانی را با کار کردن روی آنها از طریق ذهن کاهش می دهد یا مرتفع می کند. به عنوان مثال تنش های هیجانی و سرکوب کردن آنها می توانند باعث گرفتگی و بلوکه شدن انرژی در ریه ها و دیافراگم و جریان تنفس بشوند و بیماری چون آسم را فراهم کنند.
گره های عضلانی می تواند در هر کجایي از بدن رخ دهد. مانند انقباضات گردن و بیماریهای مربوط به مهره های گردن و ستون فقرات. گروهی از آساناها همراه با پرانایام ,تمرینات نظافتی و مراقبه و یوگانیدرا,تاثیر زیادی در رفع این اختلالات در سطح جسمانی و روانی دارند.
در نتیجه حرکت انرژیهای خفته, بدن سرشار از انرژی حیاتی و قدرت می شود ,ذهن روشن و خلاق می شود و تعادل ایجاد می گردد.
تمرینات منظم آساناها ساختار و موقعیت بدن را استحاله می کند و تندرستی بدست می آید. در طول انجام آساناها انرژی های خفته بیدار می شوند و اثرات آن در تمام مظاهر حیات مشاهده می گردند.
تمرین آساناها
اغلب افراد آساناهای یوگا را به عنوان یک سری حرکت ورزشی تلقی می کنند در حالی که آساناها حرکت ورزشی نیستند بلکه روشهایی هستند که باعث می شوند بدن الگوی واقعی خودش را بدست آورد و افزایش سطح آگاهی و آرامش و تمرکز را تجربه کند.عمده ترین این مراحل ,توسعه سلامت بدن است یا بیداری کانالهای انرژی و توزیع انرژی در تمام سطوح بدن.هر چند که آساناها ورزش نیستند اما مکمل ورزش می باشند. قبل از مشخص کردن اختلاف این دو باید معنی و مفهوم ورزش را روشن کنیم.
به طور کلی تاثیر حرکات ورزشی بر روی اندام و عضلات است. بدون انجام حرکات ورزشی خستگی عضلانی و ضعف بافت استخوانی حاصل گردد. ظرفیت جذب اکسیژن کاهش پیدا کرده توانایی مقابله با حوادث فیزیکی غیر مترقبه در ارتباط با عملکرد انسولین کاهش می یابد ولی در تاثیر ورزش و آساناها بر بدن تفاوت های بسیاری وجود دارد .وقتی ما آساناهای یوگا را انجام می دهیم از روند سرعت تنفس می کاهیم, با ایجاد روند نزولی در سوخت و ساز بدن تقاضای اکسیژن و درجه حرارت بدن را کاهش می دهیم در صورتی که هنگام ورزش سرعت تنفس و متابولیسم بدن افزایش یافته نیاز به جذب اکسیژن و بدن داغ می شود.حالات یوگا بر روی غدد و اندام داخلی اثر مستقیم دارد و باعث اصلاح و ترمیم فعالیت های الکترو شیمیایی سیستم عصبی می شود.