تدابیر مهم برای حفظ سلامتی در فصل بهار و توصیه های نوروزی

جشن نوروز و دید و بازدید‌های آن از سنت‌های زیبا و بسیار کهن ایرانیان هستند و هرساله خانواده‌ها با شروع فصل بهار آن را جشن می‌گیرند و به خانه‌های یکدیگر می‌روند. در این دید و بازدید‌ها خوراکی‌های مختلفی برای پذیرایی میهمانان مورد استفاده قرار می‌گیرد که متاسفانه برخی از آنها در صورت مصرف زیاد می‌توانند باعث بروز مشکل در وضعیت سلامتی شوند.
مزاج فصل بهار، معتدل است، برخی افراد فصل بهار را به دلیل بروز بیماری هایی مثل تب ها، بثورات یا جوش، ورم ها و آلرژی ها بهار را در رطوبت و گرمی معتدل می دانند.

بیماری هایی که در این فصل بروز پیدا می کند به دلیل مزاج بد فصل نیست بلکه به علت باقی ماندن مواد زائد بدن در زمستان و رقیق شدن و به حرکت درآمدن آنها در فصل بهار ایجاد می شود.

اگر بدن نتواند موادزائد را به طور کامل دفع کند، این اخلاط به سوی اندام های ضعیف رفته و باعث تولید امراض شایعی مانند دمل ها، ورم های چرکی، جوش ها، خارش، ورم های حلق، خونریزی بینی، زکام، گرفتگی صدا، سرفه، صرع، سکته ها و بیماری های دیگر می کند.
زمستان طبع سرد و تر دارد و دوشای کافا در آن افزایش می یابد ، البته در مناطق مختلف، میزان سردی و رطوبت متفاوت است و به علت دریافت بیشتر غذاها و فعالیت بدنی کمتر، اخلاط داخل بدن ساکن و منجمد شده و حرکتی ندارند.

از اواخر زمستان و شروع تدریجی افزایش دما، کم کم اخلاط داخل بدن هم به هیجان درآمده و حرکت می کنند. گرمای هوا باعث رقیق شدن مواد زائد داخل بدن شده و آنها را به سمت مجاری دفعی مثل پوست می راند.

بروز جوش های پوستی یکی از این تظاهرات است. اگر مواد زائد داخل بدن زیاد باشد و طبیعت مدبره بدن هم فعال باشد؛ عوارضی مثل آلرژی، عطسه، خارش گلو، اسهال و ... ایجاد می شود که نباید با شیوه های تهاجمی مثل استفاده از آنتی هیستامین ها و ضد اسهال ها و مخصوصاً کورتون ها با آنها مقابله کنیم.

استفاده از این داروها باعث می شود مواد زائد داخل بدن باقی مانده و در سال های بعد، عوارض شدیدتری دامنگیر افراد شود. مضافاً بر این که داروهایی مثل کورتون ها زمینه ساز بروز بیماری هایی مثل پوکی استخوان، دیابت و .... می شوند. راه درست این است که سبب ایجادکننده این عوارض را بشناسیم و آن را قطع کنیم.

برای پاکسازی بدن از قدیم مرسوم بوده است که با آمدن فصل بهار، در هر منطقه ای با استفاده از سبزی های مخصوص همان منطقه آش های ساده درست می کردند. همچنین افزودن مقداری آلو، برگ سنا یا فلوس به این آش ها، ایجاد اسهال ضعیفی می کند که به خروج بهتر مواد زائد کمک می کند.

یکی از مسهل های ساده دیگر، استفاده از کمی پودر هلیله سیاه داخل ماست است. سبزی پلو با سبزی هایی مثل غازیاغی و شنگ نیز مفید است. افراد توجه داشته باشند که اگر مبتلا به یبوست هستند، حتماً آن را درمان کنند و بر طبق مزاج خود از ملیناتی مثل خاکشیر و آب گرم ناشتا، انجیر خیسانده در آب، روغن زیتون، روغن بادام شیرین و .... استفاده کنند.
استفاده بی رویه از مسهل ها مانند سنا که به طور عمومی در داروخانه ها یا عطّاری ها تجویز می شود، خطرناک است و باعث می شود که یبوست تشدید شود و فرد وابسته به این داروها شود!

یک راه کم هزینه دیگر برای پاکسازی بدن از مواد زائد، ورزش کردن است. ورزش باید با شدت متوسط انجام شود تا رنگ چهره رو به سرخی رود و پوست شروع به تعریق کند و ضربان قلب و تعداد تنفس افزایش یابد. بدین ترتیب بسیاری از مواد زائد، رقیق شده و از طریق پوست از بدن خارج می شود.

در عید نوروز و دید و بازدیدهای نوروزی برای این که حجم مواد زائد داخل بدن را افزایش ندهیم؛ بهترین راهکار، پرهیز از پرخوری و درهم خوری است. اهمیت این مسأله تا حدی است که حکمای طب سنتی ایرانی گفته اند که مضرترین چیز برای بدن، خوردن غذای جدید است؛ درحالی که هنوز غذای قبلی کامل هضم نشده است!

اگر این درهم خوری و غذا خوردن روی غذای قبلی از غذاهای غلیظی مثل فست فودها، ماکارانی، سس مایونز، سالاد الویه، سیب زمینی و تخم مرغ آب پز، کله پاچه، حلوا و .... باشد، باعث بروز بیماری هایی مثل درد مفاصل، سنگ کلیه، نقرس و بسیاری از بیماری های بلغمی و سوداوی خواهد شد.

مسأله دیگر، انتخاب نوع غذاست. در فصل بهار و نوروز نباید در مصرف غذاهای گرم و تر، گوشت ها، شیرینی ها و ادویه تند و تیز و نیز ترشی ها افراط کرد. چرا که این غذاها باعث تشدید عوارضی همچون دردمفاصل، دردهای نقرسی و بسیاری از بیماری های بلغمی و سوداوی می شود.
بهترین غذاها، آش و سوپ ساده با گیاهان و سبزی های هر منطقه، سوپ جو، سبزی پلو، ماءالشعیر طبی، کاهو و سکنجبین، سمنو (مخصوصاً برای افراد مبتلا به کم خونی و ضعف) و میوه در حد متعادل است.

افرادی که سالم هستند و مشکلات معده و مفاصل ندارند؛ می توانند سالاد کاهو را در یک وعده با کمی آبغوره و روغن زیتون میل کنند.

افرادی که گرمای بدنشان بالاست و یا این که زیاد از شیرینی ها و غذاهای چرب و آجیل استفاده کرده اند؛ بهتر است از شربت های خانگی فرونشاننده حرارت مثل شربت ریواس، زرشک، غوره، نارنج و لیمو استفاده کنند.

در مورد شیرینی ها سعی کنید انواع کوچکتر آن ها را انتخاب کنید تا حجم کمتری از مواد قندی ساده و چربی ها را دریافت کرده باشید. توجه به شست و شوی دهان و دندان ها بعد از مصرف شیرینی ها به خصوص در کودکان برای پیشگیری از پوسیدگی دندان ها بسیار مسأله مهمی است.

برای جلوگیری از غلظت خون، مصرف روزانه یک لیوان شربت عناب مناسب خواهد بود.

کسانی که آلرژی فصلی دارند، باید از مصرف غذاهایی که سریعاً در معده فساد می پذیرند؛ مثل خیار، گوجه فرنگی و شیر پرهیز نمایند
از میان تنقلات، بادام طبع معتدلی دارد و برای اکثریت افراد قابل استفاده است؛ البته به شرط این که بو داده و کهنه نباشد و در مصرف آن افراط نشود. تا روزی ده عدد بادام در روز در افراد معمولی به تقویت مغز و کبد کمک می کند.
انجیر هم برای کسانی که مبتلا به یبوست هستند، مناسب است. پسته و گردو طبع به شدت گرمی دارند و افراط در مصرف آنها می تواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد.

افراد مبتلا به کبد چرب، چربی بالای خون و پر فشاری خون سعی کنند از غذاهای فریزری و بسته بندی شده، کنسروها، گوشت گاو و گوساله، سیب زمینی و تخم مرغ آب پز، سس مایونز، حلیم، کله پاچه، نان فطیر و خوب پخته نشده حتّی المقدور کم تر استفاده کنند.

همچنین دقت کنند که مصرف زیاد مواد شیرین و شور تا حدی که تشنگی شدیدی ایجاد کند و سپس مصرف آب یا دوغ یا نوشابه یخ به شدت برای کبد مضر بوده و به مرور با تکرار این عادت غلط، کبد خسته شده و به سمت کبد چرب و سیروز کشیده می شود.

پس سعی شود زمان مصرف آب و مایعات با فاصله 2 ساعته از غذا مصرف شود. گاهی اوقات هرچقدر آب یخ مصرف می کنید، عطش برطرف نمی شود. این نوع تشنگی، عطش کاذب نام دارد که معمولاً بعد از خوردن غذاهای غلیظ و دیرهضم رخ می دهد و راه برطرف کردن آن، نوشیدن یک لیوان شربت عسل گرم به صورت جرعه جرعه است.

همچنین نوشیدن یک لیوان دم کرده دارچین یا زنجبیل به دفع ماده ایجادکننده عطش کاذب از معده کمک می کند.

توصیه های مهم در نوروز:

•  - نشستن زیاد برای سلامتی شما مضر است. کمی فعالیت ، ورزش و پیاده روی را حتما روزانه انجام دهید.
•  - در وعده های غذایی خود زیاده روی نکنید. کم و متعادل مصرف نمایید. از انواع غذاهای چرب و شور و سرخ کرده و انواع سسها دوری کنید
• - برای مقابله با سرما خوردگی نکاتی که در بالا گفته شد را رعایت کنید
• - از استرس دوری کنید
• - از میوه ها و سبزیجات تازه بیشتر مصرف کنید
• - قبل از خوردن فکر کنید. آیا آنچه تصمیم به خوردنش دارید برای سلامتی شما مفید است یا مضر؟
• - فعالیتهای فکری انجام دهید. مطالعه و انجام بازیهای فکری بسیار مناسب است. تماشای تلویزیون موجب بروز افسردگی و کُند ذهنی و چاقی در شما می شود
• - دمنوش نعناع ، شربت سکنجبین، عرق کاسنی، دمنوش اسطوخودوس، شربت آب لیمو، عرق بیدمشک، دمنوش خارمریم، دمنوش میوه فلوس، شربت گلاب و زعفران، دمنوش بابونه، دمنوش بهارنارنج، شربت انار برای فصل بهار بسیار مناسب هستند
• - در فصل بهار برای افرادی که حرارت در بدنشان زیاد است نوشیدن عرق بید مفید است و برای افرادی که لاغر هستند نوشیدن عرق یونجه توصیه می شود
• - مصرف گوشت را کاهش دهید و بسیار کم بخورید

مطالب مفید پیشنهادی:

• توصیه های آیورودا در فصل تابستان
• توصیه های آیورودا در فصل پاییز
• توصیه های آیورودا در فصل زمستان
• فایل صوتی توصیه های آیورودا در فصل پاییز

لطفا نظرات ، پرسشها و پیشنهادات خود را درباره این مطلب از طریق کادر زیر برای ما ارسال فرمایید